Tâm lý con người vô cùng phức tạp, vì vậy mà nhiều quản lý nhà hàng gặp khó khăn khi phải đưa ra những quyết định trong vấn đề quản trị nhân sự. Dưới đây là 10 hiệu ứng tâm lý hữu dụng giúp bạn quản lý nhà hàng dễ dàng hơn, hãy cùng Smart Goal tìm hiểu về chủ đề này.

• 10 hiệu ứng tâm lý thú vị trong quản lý nhà hàng (Phần 2)
• 13 lý do tại sao bạn thất bại trong kinh doanh nhà hàng (Phần 3)

Hiệu ứng ám thị

Tên khoa học của hiệu ứng này là Pygmalion hay còn gọi là self-fulfilling prophecy (lời tiên tri tự đúng). Nhà tâm lý học người Mỹ Robert Rosenthal đã thực hiện một nghiên cứu khoa học như sau: Trong một lớp trung học, ông khoanh tròn vào vài cái tên bất kì. Sau đó, ông nói với giáo viên phụ trách rằng đây là những học sinh rất thông minh. Sau một khoảng thời gian, Robert quay trở lại kiểm tra và ông nhận thấy những học sinh đó thật sự có những tiến bộ vượt trội, đạt thành tích xuất sắc trong trường.

Đây là một ví dụ điển hình chứng minh cho sức mạnh của sự ám thị. Cơ chế của hiệu ứng ám thị được hiểu như sau khi bạn nghe hoặc nhìn thấy một hành động, lời nói bất kì với tần suất lớn, chúng ta thường có xu hướng hành động theo điều đó.

Và tất nhiên việc ám thị có hai chiều hướng, và quản lý nhà hàng như bạn sẽ chẳng mong muốn một kết quả xấu đúng chứ. Vậy việc bạn cần làm là đưa ra những ám thị tích cực đối với nhân viên của mình. Đó là những lời động viên, khuyến khích, nhận xét tốt về khả năng của họ.

Hãy đưa ra lời động viên một cách trực tiếp và gián tiếp. Nếu bạn chỉ nói với họ trực tiếp, nhân viên sẽ nghĩ rằng bạn chỉ làm vậy khi có mặt họ. Bạn hãy tuyên dương họ trước tập thể, nói tốt về họ trong cuộc nói chuyện với nhân viên khác hay lấy họ làm ví dụ cho một trường hợp nào đó. Đây là cách bổ sung những khuyến khích gián tiếp, nhân viên của bạn sẽ nghĩ rằng bạn là một người sếp đáng tin, và cố gắng thực hiện yêu cầu của bạn.

Hiệu ứng vượt ngưỡng

Hiệu ứng này được phát hiện bởi nhà văn Mark Twain. Sau khi ông nghe một bài giảng rất cảm động của một mục sư, ông có ý định quyên góp. Nhưng khi vị mục sư giảng thêm 10 phút, 20 phút nữa thì ý định của ông thay đổi từ việc quyên góp nhiều thành ủng hộ tiền lẻ và cuối cùng thì ông không có ý định quyên góp nữa.

Hiện tượng này được giải thích là khi bạn chịu một kích thích nào đó với cường độ mạnh và trong thời gian dài thì sẽ nảy sinh tâm lý phản kháng. Bạn có thể gọi đơn giản là “già néo đứt dây”, “con giun xéo lắm cũng quằn”. Cách gọi này đơn giản và dễ hình dung hơn nhiều.

Nhiều chủ kinh doanh nhà hàng chăm chăm chú tâm vào việc trì triết những sai lầm của nhân viên. Nhưng họ quên rằng tâm trạng nặng nề của họ sẽ ảnh hưởng đến quá trình phục vụ khách hàng, và có thể là cả công việc kinh doanh nhà hàng của bạn.

Tất nhiên, nếu không chỉ ra những lỗi sai thì nhân viên khó lòng thực hiện chính xác yêu cầu của bạn. Ý nghĩa của lời nhắc nhở này chính là đừng “nhai lại” những lời đay nghiến, phê bình. Rất nhiều quản lý nhà hàng có xu hướng khi thấy nhân viên mắc lỗi thường nhắc lại những sai lầm trước đây. Điều này khiến nhân viên có cảm giác quản lý nhà hàng luôn có thái độ hiềm khích với mình. Theo đó, họ luôn làm việc với thái độ bất mãn, gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng dịch vụ khách hàng.

Hiệu ứng Westerners

Có một đám trẻ huyên náo, ồn ào trước cửa nhà một ông lão. Sau vài ngày, ông không thể chịu được và đưa cho mỗi đứa 10 đồng để thưởng vì đã khiến không khí náo nhiệt hơn. Sang đến ngày hôm sau ông giảm xuống còn 5 đồng. Và ngày hôm sau nữa chỉ còn 2 đồng, bọn trẻ bực tức nói không chơi nữa vì rất mệt mà chỉ được ít tiền.

Đây là câu chuyện được nhà tâm lý Westerners kể lại. Ông lý giải ông lão trong câu chuyện đã biến động cơ nội tại của những đứa trẻ trở thành động cơ bên ngoài “chơi vì được tiền”.

Ứng dụng trong kinh doanh nhà hàng, người quản lý có thể dễ dàng thao túng được hành vi của nhân viên nhờ các nhân tố bên ngoài. Thông thường, khi động viên nhân viên,, quản lý nhà hàng thường đưa ra một mức thưởng cố định. Điều này có thể khiến nhân viên cảm thấy không thoả đáng, nhất là khi thành tích họ đạt được tốt hơn lần trước.

Mẹo nhỏ cho các quản lý nhà hàng, bên cạnh những phần thưởng về mặt tài chính, hãy có thêm các khuyến khích về chế độ đãi ngộ như ngày nghỉ, ca làm,… Những lợi ích bổ sung này khiến nhân viên khó đong đếm, so sánh giữa các mức thưởng. Do đó, họ dễ hài lòng và chấp nhận mức thưởng đó hơn.

Hiệu ứng Gió Nam

Hiệu ứng này được đặt tên theo câu chuyện của tác gia Jean de La Fontaine. Gió Bắc và Gió Nam thi xem ai có thể thổi rơi chiếc áo khoác của người đi đường. Khi Gió Bắc thổi mạnh, những luồng không khí rét mướt khiến người đàn ông lạnh buốt và càng cuốn chặt áo khoác lại. Gió Nam lại mang hơi ấm cùng ánh nắng mặt trời dễ chịu, người đàn ông cảm thấy ấm áp và cởi chiếc áo khoác ngoài ra.

Gió Nam chiến thắng nhờ biết đánh trúng nhu cầu của bản thân người qua đường. Trong lĩnh vực quản lý nhà hàng cũng vậy, bạn cần phải biết nắm bắt tâm lý của nhân viên để có những phương pháp ứng xử hợp lý.

Điều này đòi hỏi người quản lý nhà hàng phải có khả năng quan sát tinh tế và sự thông cảm đối với hoàn cảnh của nhân viên. Việc kinh doanh nhà hàng của bạn rất bận bịu, nhưng hãy dành ra một khoảng thời gian nhất định để tổ chức giao lưu với các thành viên của nhà hàng. Những dịp thế này sẽ là thời điểm để bạn hiểu hơn về các vấn đề nhân viên gặp phải.

Hãy lựa chọn thời điểm thích hợp để làm những việc này. Nhưng nên tránh những dịp kỉ niệm đặc biệt hay lễ tết bởi lúc này nhà hàng cũng rất đông khách. Nhân viên sẽ thấy rất phiền phức nếu bạn chọn vào thời điểm đấy.

Tuy nhiên, nếu không có lý do chính đáng, nhân viên sẽ cảm thấy căng thẳng khi có buổi gặp mặt. Và những người có kinh nghiệm kinh doanh nhà hàng thường sẽ chọn giải pháp đại loại như sau: tổ chức gặp mặt nhân viên trước khoảng 1 đến 2 tuần trước một dịp lễ nào đó, với lý do là tổ chức kỉ niệm sớm.

Hiệu ứng thùng gỗ

Khi bạn đổ nước vào trong một chiếc thùng với những mảnh ghép có độ dài ngắn khác nhau, lượng nước tối đa đạt được phụ thuộc vào những mảnh ghép có độ dài ngắn nhất. Đối với việc quản lý nhà hàng cũng vậy, bạn không nên xem nhẹ khuyết điểm của mỗi người.

Thông thường, mọi người vẫn có suy nghĩ “cần cù bù thông minh”. Tuy nhiên, bạn cần phải biết rằng sự nỗ lực chỉ bù đắp được phần nào năng lực mà thôi. Khi sắp xếp công việc cho nhân viên hay khi xem xét nâng họ lên một vị trí cao hơn, đừng chỉ chú ý đến những thành tích đã có. Quản lý nhà hàng cần phải cân nhắc đến những sở đoản, tật xấu của họ nữa.

Ví dụ như một phụ bếp nấu ăn ngon nhưng hấp tấp và hậu đậu sẽ không thể trở thành bếp trưởng được, chúng tôi xin nhắc lại đừng để họ đảm nhiệm vai trò đó. Bởi khu bếp luôn yêu cầu mỗi thao tác cần phải tỉ mỉ và chính xác. Nếu bạn để một nhân viên đểnh đoảng đảm nhiệm vai trò bếp trưởng thì hậu quả khó lòng nói trước được. Khi lập kế hoạch kinh doanh nhà hàng, bạn cũng nên cân nhắc đến vấn đề quy hoạch nhân sự hợp lý. Bởi đây là bộ phận trực tiếp hiện thực hoá bản kế hoạch của bạn.

Những hiệu ứng tâm lý trên dường như rất quen thuộc đúng không. Bởi những nhu cầu nội tại của con người về cơ bản là giống nhau. Hãy đặt mình vào vị trí của nhân viên, bạn sẽ thấu hiểu họ hơn và quyết định sáng suốt hơn. Đón chờ phần hai và những hiệu ứng tâm lý thú vị hơn nhé.